Skip to main content

नालापानीमा-उद्देश्य

'नालापानीमा'  नेपाली ऐतिहासिक विषयमा आधारित एक सङ्गित नाटक  हो ।
नेपाली वीरता, देशभक्ति र जातिय स्वाभिमानको गुणगान गर्दै वीरहरुप्रति श्रद्धा व्यक्त गर्न र पछिल्लो पुस्तालाई देशभक्तिको सन्देश दिनु यसको मूल उद्देश्य हो ।
आफ्नो कब्जामा आइसकेको शत्रुलाई पनि उसको माग अनुसार औषधी उपचार गरी उसको देशभक्तिपूर्ण भावनाको कदर गर्दै आदरपूर्वक स्वदेश फर्काइदिने अङ्ग्रेजी उद्वारता र मानवतावादको पक्षलाई देखाउनु यसको अर्को उद्देश्य हो ।
नेपालको रक्षा र राष्ट्रियताको सवालमा सबै नेपालीहरु एकताबद्ध भएको देखाउन नाटककारले हिमाल, पहाड र तराइ उपत्यकाबासीहरुका साथै उनीहरुका बहुसंस्कृतिलाई प्रस्तुत गरेका छन् ।
भिन्न भिन्न लोकलयको प्रयोग गरी समावेशी संस्कृति तथा अनेकतामा एकताको भाव प्रस्तुत भएको छ ।
नरे कार्कीका माध्यमबाट नेपालीहरु वलिदान दिन तयार हुन्छन् तर मातृभूमिलाई धोका दिएर पराइसामू झुक्न चाहँदैनन् भन्ने राष्ट्रिय स्वाभिमानको अभिव्यक्तिको साथै कर्णेल मबीका माध्यमबाट प्रेम र मानवताका रक्षा युद्धमा पनि हुन सक्छ भन्ने मानवतावादि विचार अघि सारिएको छ ।
नरे कार्की र कर्णेल मबीजस्ता आ–आफ्नो देशप्रति बफदार मुख्य चरित्रको चयन गरी नाटकलाई प्रभावकारी बनाइएको छ ।

Labels:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

एक चिहान-पात्र परिचय

गोदत्तप्रसाद रञ्जना देवीजस्ती नारीको पति दुई छोराछोरीका बाबु एवम् समाजमा चिकित्सकका रुपमा प्रतिष्ठित व्यक्ति भएर पनि परस्त्रीको रुप र यौवनमाथि गिद्दे दृष्टि लगाउने गोदत्तप्रसाद यस उपन्यासको खलनायक हो । वासनात्मक प्रेमको पाशो थापेर सिधासादा नानीथकँुको कुमारीत्व लुट्न खोज्ने गोदत्तप्रसाद ‘मुखमा राम–राम बगलीमा छुरा’ प्रवृत्तिको धनको लोभी, कामुक, स्वार्थी, भ्रष्ट, अनैतिक, व्यभिचारी र पाशविक चरित्र हो । चिकित्सकजस्तो प्रतिष्ठित व्यक्ति भएर पनि सेवालाई भन्दा पैसालाई महत्व दिने गोदत्त प्रसाद द्रव्य पिशाच चरित्र हो । बाहिर दयालु देखिएर भित्र कपट भएका गोदत्त प्रसाद हाँसी–हाँसी आफ्नो कूटिल चरित्र ढाक्न खोज्ने डाक्टर, षड्यन्त्रकारी, निर्दयी, दुष्ट र कामुक चरित्र हो । डाक्टर भएर पनि छोरीको उमेर सरहकी नानीथकुँको रुप र यौवनप्रति गिद्दे दृष्टि लगाउँदै चरित्र लुट्न दानवीर बनेको षड्यन्त्र गर्ने ऊ जाली, कपटी र पतित चरित्र हो ।
Post a Comment
Read more

एक चिहान-उद्देश्य(Theme)

उपन्यासको उद्देश्य वा मूल भाव * एक चिहान निम्न वर्गीय किसान मजदुरजस्ता श्रमजीवी नेपालीहरुको जीवनमा आधारित यथार्थवादी र प्रगतिवादी उपन्यास हो । यसमा गरिब नेपालीहरुको विवशता र सङ्घर्षपूर्ण जीवन यथार्थलाई मार्मिक रुपमा प्रस्तुत गरिएको छ । काठमाडौँ सहर र गाउँभित्रको गरिबी, शोषण र बिसङ्गति नै उपन्यासको मूल विषयवस्तु हो । * यस उपन्यासको मूल उद्देश्य रुढिवादी परम्परा, कुसंस्कार, आर्थिक, सामाजिक असमानता र शोषण विरुद्ध सङ्घर्ष गरेर समाजको परिवर्तन वा सुधार गर्नु हो । गरिबीसँग जुध्न र शोषण विरुद्ध विद्रोह गर्न नसके निम्न वर्गको जीवन अभैm जटिल बन्दै जान्छ भन्ने सङ्केत उपन्यासले गरेको छ । अष्ट नारान, शिव नारान र रञ्जना देवीजस्ता पात्रका माध्यमबाट समाज सुधार सम्बन्धि प्रगतिवादी विचार अगाडी सारिएको छ । * यसमा धार्मिक, सांस्कृतिक, अन्धविश्वास, तडकभडक र अरुसँग ऋण लिने मानसिकताको विरोध गर्दै परम्परागत धार्मिक, सांस्कृतिक प्रचलन र दाशताको निन्दा गरिएको छ । काजक्रिया, चाडपर्व, विवाहव्रतबन्धजस्ता काममा दानदक्षिणा, भोजभतेर, दाइजो–उपहारका नाममा फजुल खर्च गर्ने परिपाटीको विरोध गरिएको छ । * गरिबहरु ...
Post a Comment
Read more

एक चिहान- मुख्य घटनाक्रम ३

परिच्छेद ३ ·     डाक्टर बोलाउन गएको शिव नारान नफर्किए पछि र अष्ट नारानको व्यथा बढ्दै आएकोले हडबडाएकी लतमायाले पुन नारानलाई पनि डाक्टरकहाँ पठाउन चाहनु , ·   सिकर्मी पुन नारान पेस्की लगेदेखि बेपत्ता भएकोले साहुले उनलाई समात्न घर आउँदा त्यस्तो बेइमानी गर्नु राम्रो होइन भन्नु , ·   आफूले बेइमानी नगरेको तर बाबु बिरामी भएकाले काम गर्न नभ्याएको र ल्याएको पेस्कीले ठूलो काम दिएको हुनाले पुन नारनले ठूलो गुन सम्झेको कुरा विनम्र भएर भन्नु , ·       पुन नारानको अति नम्र कुरा सुनेर प्रतिवाद गर्न नसकेपछि दुवै जना घरबाट निस्कनु , ·       पुन नारान पुग्दा पनि डाक्टर किताब नै हेरि रहेको भेटिनु , ·       पुन नारानबाट बाबुको अवस्था झन बिग्रिएको कुरा सुनेर शिव नारानले डाक्टरलाई फेरी अनुरोध गर्दा डाक्टरले आफूलाई फिस तिर्नु पर्ने कुरा बताउनु , ·        घर पुग्नासाथ फिस तिर्ने कुरा भए पछि डाक्टर...
Post a Comment
Read more